آنالیز جریان به عنوان یک تکنیک در عیب‌یابی تجهیزات دوار:

تکنیک آنالیز جریان (motor current signature analysis) و یا بطور دقیق‌تر، تحلیل مشخصه فرکانسی جریان، یکی از روش­‌های تست و عیب‌یابی موتورهای الکتریکی القایی است. برای انجام این تست، از سیگنال جریان تغذیه موتور (از طریق کابل‌های تغذیه موتور در پست برق مربوطه و یا از طریق CT برای موتورهای فشار قوی) به کمک کلمپ جریان، نمونه‌برداری شده و به دستگاه آنالایزر ارسال می‌شود تا طیف فرکانسی آن تهیه شود. در حالت عادی، طیف فرکانسی جریان خروجی گرفته شده از آنالیز جریان، فقط یک مؤلفه در فرکانس برق تغذیه (عموماً ۵۰ هرتز) دارد. اما نوسانات بار ناشی از وجود عیب و یا بر اثر رفتار دینامیکی انواع خاصی از تجهیزات (برای مثال گیربکس­‌ها)، کیفیت نامناسب برق تغذیه، اثرات مبدل فرکانس (FC)، فاصله هوایی غیر متقارن و … منجر به ایجاد مؤلفه­‌های فرکانسی دیگری غیر از فرکانس برق تغذیه می­شود که به کمک آنالیز جریان ارزیابی وضعیت و عیب­‌یابی بر اساس آن­ها صورت می‌پذیرد و به کمک این تکنیک، مسائلی همچون:

• آسیب در میله­‌های روتور (شکستگی میله­‌ها، ترک، ضعف یا مقاومت بالا در اتصال میله­‌ها به رینگ انتهایی و … )
• فاصله هوایی غیر متقارن(Air Gap)
• آنبالانسی جریان و …

قابل بررسی و شناسایی هستند.

تاكنون روش‌­هاي متعددي جهت تشخيص و آشكارسازي خطا در ماشین‌های الکتریکی دوار معرفي شده­‌اند. تفاوت عمده اين روش­‌ها در سيگنال­‌هاي انتخابي است. پس از انتخاب سيگنال بايد مدل مناسبي از ماشين در نظر گرفت تا بتوان با اعمال خطا به آن تغييرات سيگنال انتخابي را مورد بررسي قرار داد. سيگنال­‌هاي انتخابي مي‌­توانند از نوع الكتريكي، مكانيكي، امواج الكترومغناطيسي و يا حتي دماي محيط باشند. به اين ترتيب تنوع فراواني در روش­‌هاي تشخيص و آشكارسازي موتورهاي الكتريكي وجود دارد.

يكي از روش­هاي بسيار كارآمد در تشخيص خطاي موتورهاي الكتريكي به وسیله آنالیز جریان الکتریکی (motor current signature analysis) بررسي پيوسته جريان و ولتاژ فازهاي استاتور و تحليل مشخصه‌های آن مي‌­باشد. اين روش ESA نام دارد و به خوبي قادر به تشخيص اغلب خطاهاي متداول در موتورهاي الكتريكي است. در تکنیک آنالیز جریان به روش ESA می‌توان به عیوب روتور، استاتور، فاصله هوایی و سایر قسمت‌های مکانیکی پی‌برد و روند رشد آن را بررسی کرد.

در آنالیز جریان شرایط مختلف کارکردی موتور از حالت راه اندازی تا شرایط نرمال داده‌ها به منظور تحلیل در حوزه های مختلف زمان، فرکانس و زمان فرکانس بررسی می شوند.

از ویژگی‌های تکنیک آنالیز جریان به روش ESA می توان به بررسی وضعیت ماشین از نظر عیوب مکانیکی (در تکمیل تکنیک آنالیز ارتعاشات) همچون  بیرینگ­‌های ژورنال، وضعیت لقی­‌ها، مشکلات پایه و الایمنت و …  از نظر عیوب الکتریکی همچون شکستگی و یا ترک در میله های روتور، بررسی وضعیت موتورهای روتور سیم پیچی شده، مشکلات هسته و سیم پیچ استاتور، مشکلات عایقی، عدم تقارن و قرار نگرفتن در مرکز فاصله هوایی و… را نام برد. علاوه بر آن بررسی وضعیت ارتعاشات پیچشی نیز یکی دیگر از کاربردهای این تکنیک است. نتایج حاصل از این تست ( آنالیز جریان به روش ESA )، کارایی و بازده ماشین را نیز مشخص می کند.

در ارتباط با مشکلات عایقی می توان الکتروموتورها را به دو دسته که شامل الکتروموتورهای۴۰۰V و الکتروموتورهای بالای ۳KV هستند تقسیم بندی کرد. در الکترموتورهای ۴۰۰V وجود آلودگی در داخل سیم پیچ ها با استفاده از تست ESA در تکنیک آنالیز جریان تشخیص داده می شود و همچنین در الکتروموتورهای مستعد تخلیه جزئی (الکتروموتورهای بالای ۳KV) هر گونه عیب در قسمت‌های مختلف عایق که سبب تولید تخلیه جزئی شود با این تست شناسایی می‌شود.

تست ها به دو دسته online و offline تقسیم می‌شوند:

• تست‌های offline شامل: RIC، اندازه­‌گیری مقاومت اهمی، مقاومت عایقی، امپدانس، تست ضربه سیم پیچ های انتهایی و …
• و تست‌های online شامل: MCSA، گشتاور، بردار پارک، آکوستیک امیشن، ولتاژ شافت و جریان نشتی و … می‌شوند.

در پایان لازم به ذکر است که آنالیز جریان الکتریکی (در کنار دیگر تکنیک‌های پایش وضعیت مانند: آنالیز ارتعاشات، آنالیز روغن، آنالیز التراسونیک و ترموگرافی) می‌تواند یک پارامتر مناسب جهت بکارگیری به عنوان یک تکنیک پایش وضعیت (CM) باشد.